Geen overgewicht en toch naar een gewichtsconsulent???? DAT IS TOCH RAAR!
Nee, dat is dus helemaal niet raar een gewichtsconsulent kan ook helpen bij een gezond eetpatroon, maar door je werk kun je daar soms een beetje mee in de knoop raken. Dus ook daarmee kan ik u helpen.
Wist je trouwens dat je door het werk in ploegen ook extra gezondheidsrisico’s loopt? Kaart het is aan op uw bedrijf en kijk of jullie samen voor een betere gezondheid kunnen gaan! Uiteraard kunt u mij ook vragen om mee te denken of een presentatie te geven gericht op jullie werk of bedrijf.
De gezondheidseffecten van ploegendienst
Door onze 24 uusreconomie zijn steeds meer mensen genoodzaakt om in de ploegendienst te werken. Dat het werken in ploegendienst niet bevorderlijk is voor de gezondheid is algemeen bekend. Vooral bij het ouder worden wordt het werken in ploegendiensten steeds zwaarder ervaren. Nu de pensioengerechtigde leeftijd verhoogd wordt heeft dit tot resultaat dat steeds meer oudere werknemers tot hun pensioenleeftijd in de ploegendienst moeten blijven werken. De verstoring van het slaap-/waakritme heeft vooral een negatieve invloed op de gezondheid.
Beroepsbevolking en ploegendienst
Uit cijfers van het CBS blijkt dat Nederland in 2013 een werkzame beroepsbevolking had van 7,28 miljoen personen. Onder werkzame beroepsbevolking wordt verstaan: Personen (15 tot 65 jaar) die in Nederland wonen en betaald werk hebben van twaalf uur of meer per week. Van deze werkzame beroepsbevolking waren ruim 1,2 miljoen personen werkzaam in de ploegendienst inclusief nachtdiensten.
Ploegendienst
Onder ploegendienst wordt verstaan: het werken op wisselende tijden volgens een vast rooster. Dit artikel gaat voornamelijk over ploegendiensten waarbij ook ’s nachts wordt gewerkt.
Ploegenroosters
Er bestaan zeer veel verschillende ploegenroosters, van een twee ploegen- tot een zeven ploegenrooster. Van bijna alle ploegenroosters zijn verschillende variaties op de roulatiemogelijkheden en roulatiesystemen. De twee, drie en vijf ploegenroosters komen het meest in Nederland voor. Vanaf een vier ploegenrooster wordt er ook in de weekenden gewerkt. Voor jongeren onder de 18 jaar is het verboden om nachtdiensten te lopen . Het twee ploegenrooster kunnen we in dit artikel enigszins buiten beschouwing laten omdat bij dit rooster geen nachtdiensten worden gelopen.
Bedrijfstakken waar in ploegen wordt gewerkt
Van oudsher zijn de industrie en de scheepvaart sectoren waar in ploegendienst wordt gewerkt. Voornamelijk bedrijven met productieprocessen waarvan de opstart- en afloopkosten hoog zijn, produceren liever continu door. Maar de industrie is tegenwoordig niet de enige sector die continu doordraait, denk bijvoorbeeld maar aan:
– Productiebedrijven zoals: industrie, energiebedrijven, olie- en gasindustrie, chemische sector.
– Hulpverlening zoals; brandweer, politie, ambulance.
– Beveiligingsbedrijven naar ook militairen.
– Zorginstellingen zoals ziekenhuizen, verzorgingstehuizen, huisartsenposten.
– Transportsector zoals trein, taxi, luchtvaart , vrachtvervoer (over water en weg).
– Wegenbouw.
– Scheepvaart.
– Tankstations.
– Nachtwinkels.
– Bakker.
Gezondheidseffecten
Werken in de ploegendienst heeft op het lichaam het effect als het ervaren van een constante jetlag. Hierdoor kunnen zowel lichamelijke als psychische klachten ontstaan. Veel klachten ontstaan dan ook door een verstoring van het biologische ritme. Mensen zijn over het algemeen in te delen in twee typen. Men maakt dan onderscheid in ochtendmensen en avondmensen. Hoe deze twee typen de ploegendienst ervaren is voor ieder type anders.
Ochtendmensen hebben over het algemeen veel moeite met de nachtdienst.
Nachtmensen hebben meer moeite met de ochtenddienst.
Het is echter niet zo zwart/wit, veel mensen zijn niet in een hokje te plaatsen. Sommige personen hebben hun gehele werkzame leven in de ploegen gewerkt zonder lichamelijke of psychische klachten te ervaren. Terwijl andere personen na een paar jaar in de ploegen al verschillende klachten ervaren. Veel heeft ook te maken met de levensstijl die men er buiten de werktijden op na houdt (roken, alcoholgebruik, bewegen en voeding).
Gezondheidsklachten gerelateerd aan de ploegendienst
Uit diverse onderzoeken blijkt dat veel gezondheidsklachten waarschijnlijk terug te voeren zijn naar het werken in ploegendiensten. Zo blijkt uit verschillende medische studies dat onregelmatige werktijden kunnen zorgen voor een verhoogde kans op:
– Slaapproblemen
– Vermoeidheid (wat er voor zorgt dat je minder alert bent dus verminderde veiligheid en productiviteit
– 50% meer kans op overgewicht
– Maagzweren
– Diabetes type 2
– Hart- en vaatziekten
– Beroertes
– Achteruitgang van het cognitief/functioneren
– Enkele vormen van kanker
Veel van de klachten zijn terug te voeren op het verstoorde slaap/ waakritme. Hierdoor raakt de biologische klok van het menselijk lichaam verstoord. Deze biologische klok is gericht op een actief functioneren overdag en ’s nachts rust. Een verstoorde biologische klok heeft o.a. invloed op de kwaliteit van de slaap en de spijsvertering. Mensen kunnen daardoor sneller moe en geïrriteerd raken en zij bouwen minder weerstand op. Hierdoor kunnen zij vatbaarder zijn voor infecties en het ontstaan van lichamelijke en psychische klachten. Daarnaast kunnen stress, angstklachten, depressies en seksuele problemen ontstaan. Ook kan een verstoorde biologische klok zorgen voor een afname van alertheid, oplettendheid en waakzaamheid. Dit kan vooral problemen geven bij het uitvoeren van werkzaamheden die de veiligheid van de persoon zelf en/of andere in gevaar kan brengen (bijvoorbeeld luchtverkeersleiders, deze draaien dan ook een speciaal roulatiesysteem). Ook het werken in een twee ploegenrooster kan voor een verstoring van het biologische ritme zorgen maar dan met name bij het type nachtmensen.
ETEN EN PLOEGEN
Werknemers in de ploegendienst hebben onregelmatige werktijden en daarmee ook vaak een onregelmatig eetpatroon. Door geen vaste maaltijd momenten, minder voorzieningen en minder of juist meer trek leidt tot ongezond eten en snoepen tijdens de nacht.
Vooral koolhydraatrijke maaltijden – met name enkelvoudige suikers – lijken slaperigheid te stimuleren. Producten die veel enkelvoudige suikers bevatten zijn onder andere witte pasta en rijst, wit brood, vruchtensap, frisdrank, koek en snoep.
De kwaliteit en lengte van de dag slaap is over het algemeen minder ten opzichte van nacht slaap. Ben je een mannelijke ploegendienstmedewerker en slaap je 5 uur of minder per dag? Dan heb je 20% meer kans op overgewicht!