| Mineraal | Functie | Bronnen | Teveel | Tekort | ADH |
| Calcium
Kalk Ca |
-Opbouw/onderhoud skelet/gebit
-rol bloedstolling -rol werking spieren/zenuwen -rol transport natrium, kalium, magnesium lichaamscellen in/uit
|
-kaas
-melk -melkproducten -aantal groenten (bloemkool, boerenkool, chinese kool, postelein, spinazie, tuinbonen) -sommige noten (amandelen, hazelnoten, paranoten) -peulvruchten |
*misselijkheid
*braken *verwardheid *coma *kans op nierstenen |
Mensen met vetdiarree/ darmresecties, onvoldoende calciumaanbod uit voeding veganisten, tekort vit D (word zonder niet opgenomen)
*spierkrampen *stoornis in de bloedstolling *botontkalking (osteoporose= botten worden poreus makkelijk breken Osteomalacie= botten worden week/zachter makkelijk misvormingen) |
Minimaal 1000 mg
Boven 70 jaar 1200mg
MAX 2500mg |
| Fosfor
P phosphorus |
-zorgt samen met Ca voor opbouw skelet/gebit
-rol bij stofwisseling -belangrijke onderdeel bij bepaalde eiwitten die verantwoordelijk zijn voor celdeling/overdracht/ erfelijke eigenschappen -handhaving zuur/base evenwicht -onderdeel dna |
– volkoren graanproducten
-peulvruchten -vlees -vis -kip -ei -melk -melkproducten -kaas |
*botontkalking
*weinig fosfor uitscheiden *absorptie van bijv. ijzer belemmeren |
Komt weinig voor. Risico als je maagzuurremmers gebruikt, ook vitamine D nodig voor opname, goede verhouding moet er zijn tussen fosfor en calcium anders botontkalking
*gebrek aan eetlust *vermoeidheid *gewichtsverlies *spierpijn *pijn in botten *griepverschijnselen |
ADH afhankelijk leeftijd en geslacht
Baby 35-400 mg Jongens 400-1600 mg Meisjes 400-1400mg volwassen 700-1150mg Zwanger 800-1600mg Borstvoeding 900-1800mg
|
| Jodium
I |
-bestanddeel thyroxine (hormoon wat snelheid stofwisseling bepaald)
-thyroxine invloed op de omzetting van B-caroteen in vitamine A -thyroxine invloed op opbouw lichaamseiwitten -thyroxine invloed op goede opname koolhydraten dunne darm -thyroxine stimuleert opbouw cholesterol |
-gejodeerd zout (jozo)
-producten waar jozo zout word toegevoegd (brood) -zeezout -zeewier -schaaldieren -schelpdieren -zeevis |
Hoogst zelden risico van jodiumhoudende preparaten zoals Kelp.
*verhoogde schildklierwerking (hyperthyroïdie) Verschijnselen *nervositeit *trillen *warmte- intolerantie *diarree *spierzwakte *vermoeidheid *haaruitval *vermagering enz. |
Bodem arm aan jodium ( Nederland ook daarom broodzout gejodeerd), geen brood eten, tw dus toegevoegd aan keukenzout
*zeer ernstig tekort dwerggroei *schildklierverdikking (krop struma genoemd) *groeiachterstand kinderen *vermindering intellectuele prestaties *trage stofwisseling (gewichtstoename) *vocht vasthouden
|
130 mcg
( 4 sneetjes brood)
1 theelepel jozo zout 2gr Is 100mcg jodium |
| Kalium
K |
-regulering osmotisch evenwicht samen met oa natrium
-regulering overdracht zenuwimpulsen naar spieren -rol bij opbouw/afbraak glycogeen -rol opbouw eiwit -rol samentrekking spieren |
-granen
-graanproducten -groente (tomaten) -fruit (bessen, bananen) -aardappel -noten -peulvruchten -melk -vlees -koffie (let op verlaat hierdoor ook veel K het lichaam |
Te kort zelden door voeding. Meestal door hoge uitscheiding Kalium door langdurige/ernstige diarree, plastabletten of veelvuldig braken. Hormoonbehandeling. Ontregelde diabetes
|
2-6 gram per dag
Gewenst 3,5 gr |
|
| Natrium
Na |
-rol handhaving osmotisch evenwicht
-beïnvloed in samenwerking met Kalium geleiding zenuwprikkels/ samentrekking spieren -rol maagzuurproductie |
Nieren zorgen voor juiste gehalte natrium.
-zout -melk -kaas -groente -meeste wat we tw binnen krijgen aan natrium komt uit gezouten vis/vlees, koek, snoep, snacks, brood, groente uit blik, soeppoeder. |
Mensen met hoge bloedruk, bepaalde nier stoornis (onvoldoende natrium uitscheiden)
*hoge bloeddruk *vochtophoping *sufheid *nierfunctie stoornis *botontkalking |
Langdurige diarree/braken, hevig transpireren sport/arbeid/ warme omgeving
*uitdroging (secundaire uitdroging door te kort natrium vocht onttrokken aan cellen v handhaving osmotische evenwicht water uit bloedbaan zal na cellen gaan cellen zwellen op bloed bevat minder vocht bloeddruk neemt af) water met zout drinken *gebrek eetlust * spierzwakte *gebrekkige maagzuurproductie *sufheid |
500mg
Gemiddelde geschat op 3600mg |
| Ijzer
Fe ferrum |
-bestanddeel hemoglobine, rode kleurstof van de rode bloedlichaampjes, de hemoglobine neemt zuurstof op in de longen en vervoert dit naar de cellen. Zuurstof opname
-bestanddeel spierweefselpigment -bestanddeel bepaalde enzymen Bijzonderheden lichaam kan voorraad ijzer aanleggen, gaat weinig verloren uitzondering menstruatie en zweten. Word niet makkelijk door het lichaam opgenomen. (makkelijker met vitamine C) |
-bladgroente
-volkoren graanproducten -noten -vlees -vis -ei -gedroogd fruit -peulvruchten -orgaanvlees (lever) -appelstroop |
*diarree
*chronische vermoeidheid * gewrichtsklachten *leverstoornis *beschadigingen lever/darmen/hart |
Hevige menstruatie, bevalling, borstvoeding, ouderen, veganisten, chronisch bloedverlies (maag/darmzweren)
*bloedarmoede *gebrek eetlust *verminderd prestatie vermogen *verminderde concentratie * lichamelijke zwakte *hoofdpijn *duizelig |
Baby
5-7 mg dag Kinderen 7-15 mg Mannen 11-9 mg afname met leeftijd Vrouwen 16-8 mg Zwanger 11-19 mg Zogende 20 mg |
| Chloor | Rol handhaving osmotische evenwicht | -keukenzout | |||
| chroom | Bestanddeel van insuline daardoor belangrijke rol glucosestofwisseling | ||||
| Fluor | Beschermt gebit tegen tandbederf | -thee
-zeevis -gefluorideerde tandpasta |
|||
| Kobalt | Een bestanddeel B12 | ||||
| koper | Rol eiwitstofwisseling | ||||
| Magnesium | Rol bij osmotische evenwicht | Depressie | |||
| Mangaan | Beïnvloedt bloedsuikerspiegel
-betrokken eiwitstofwisseling |
||||
| Molybdeen | Rol ijzerstofwisseling | ||||
| Nikkel | Zou rol spelen in glucose-, vet-, en ijzerstofwisseling | -groente
-noten |
|||
| selenium | Bestanddeel v enzym die rol speelt bij ontgiften van giftige stoffen
-zou kankerverwekkende werking v bepaalde stoffen tegen gaan |
||||
| silicium | Vermoedelijk rol bij vorming bindweefsel en bot | -granen
-citrusvrucht |
|||
| tin | Mogelijk rol eiwitopbouw in het lichaam | ||||
| vanadium | Vermoedelijk rol in vet-cholesterolstofwisseling
-opbouw botten en gebit
|
-granen
-vis |
|||
| zink | Rol in glucosestofwisseling
-In botstofwisseling -in het afweersysteem |
||||
| zwavel | Bestanddeel elke lichaamscel | -eieren
-koolsoorten |
Mineralen zijn stoffen die voorkomen in de aardbodem en in plantaardige en dierlijke producten. Bouwstoffen voor het menselijke lichaam. Het lichaam kan zelf geen mineralen vormen, dus moeten we ze via voeding binnen krijgen (essentiële stoffen) Mineralen hebben allemaal hun eigen functie, maar ook gezamenlijke functies of elkaar juist antagoneren.